Lembeek tijdens de “Groote Oorlog”

Lembeekse soldaten in het interneringskamp van Zeist in 1914

Lembeekse soldaten in het interneringskamp van Zeist in 1914

In het kader van de Nacht van de geschiedenis (georganiseerd door Davidsfonds Halle) houdt Dirk Vandenplas – Lembeeks bekendste historicus en bestuurslid van de K.G.O.K.H – een lezing met powerpointpresentatie over het reilen en zeilen in Lembeek tijdens de Eerste Wereldoorlog. Wie Dirk Vandenplas kent, weet dat deze voordracht de rijkdom zal hebben van een goed gemaakte documentaire.

Deze unieke presentatie gaat door in De Kring, Stevens-de Waelplein (achter de kerk), te Lembeek op dinsdag 25 maart 2014 om 20 uur. Leden Davidsfonds en K.G.O.K.H. betalen 5 Euro, niet-leden betalen 7 Euro.


Den Dodendraad – een boeiende spreekbeurt over Wereldoorlog I

De elektrische draadversperring aan de Belgisch-Nederlandse grens tijdens Wereldoorlog I

Dodendraad

Aan de Belgisch-Nederlandse grens was het van bij het begin van de Eerste Wereldoorlog bijzonder druk – veel te druk naar de zin van de bezetter.  Over de ganse lengte van de grens werden de Duitse grensbewakers vaak te grazen genomen door smokkelaars, spionnen, grensgangers, brievendragers, oorlogsvrijwilligers en andere verzetslui.  Dan maar de grote middelen inzetten, dacht de Duitse staf.

Van Knokke tot aan het Drielandenpunt werd de grens met Nederland afgesloten door een onder elektrische stroom staande versperring die, daarenboven, ook nog streng bewaakt werd door niets ontziende schildwachten die meestal niet aarzelden om te schieten op wie het waagde te dicht bij de versperring te komen.

Allerlei motieven – vaderlandsliefde, maar soms ook geldgewin – leidden er evenwel toe dat tal van landgenoten een buitengewone creativiteit aan de dag legden, meer nog, dat zij getuigden van onnoemelijk veel moed en lef om de versperring te lijf te gaan om toch maar in Nederland te geraken.

Em. Prof. dr. Alex Vanneste

Em. Prof. dr. Alex Vanneste

De lezing gaat in op de redenen van de bouw van de elektrische versperring, het optrekken en de technische kenmerken ervan, de wijze waarop de Belgen alsnog deze levensgevaarlijke hindernis omzeilden – maar ook op de talrijke slachtoffers die vielen onder het Duitse vuur en de roekelozen die de dodende kracht van de toen nog nauwelijks gekende elektriciteit onderschatten. Levensechte en boeiende avonturen, waarbij de werkelijkheid de fictie overtreft…

Deze unieke voordracht vindt plaats in het O.L.V.-centrum te Halle op dinsdag 4 maart 2014 om 20 uur.

Leden K.G.O.K.H. en Davidsfonds betalen 5 Euro, niet-leden 7 Euro.


De smalle steden in Brabant – ontstaan en ontwikkeling van de stad Halle

Op zaterdag 1 maart 2014 houdt ons bestuurslid Marcel Franssens een voordracht voor het Centrum voor Brabantse Geschiedenis. Deze voordracht over het ontstaan en de ontwikkeling van de stad Halle is de zevende in een reeks lezingen over “De smalle steden in Brabant”, georganiseerd door Eigen Schoon en De Brabander, de vereniging die zich, als enige in de provincie Vlaams-Brabant, inlaat met het historische verleden van de gehele provincie.

Brabant telde in de 14de eeuw niet minder dan 37 “steden”. Daaronder waren natuurlijk de vier hoofdsteden – Brussel, Antwerpen, Leuven en ’s-Hertogenbosch – maar ook een aantal plaatsen waarvan sommige, omwille van het kleine aantal inwoners, bezwaarlijk een echte stad konden genoemd worden. Wat al deze plaatsen gemeen hadden, was hun z.g. centrumfunctie, waardoor zij een aantrekkingspool vormden voor de hen omliggende plattelandsgemeenten. Halle was zulk een “smalle” stad.

In zijn voodracht zal Marcel Franssens de volgende aspecten behandelen:

1. Nederzettingspatronen in Pajottenland en Zennevallei: van elementaire nederzettingen tot stad (ref.:  Hallensia 2013/1 “Nederzettingspatronen in P&Z (Elbeek, Breedhout, Essenbeek, Halle)”)

2. Halle van Oud-Brabants domein tot Henegouwse stad: van Oud-Brabants domeincentrum, over grensstad, tot Henegouwse “bonne ville” (ref. : Hallensia 1981/4 “Halle van Oud-Brabant tot Henegouwen”)

3. Bedevaartstad van O.-L.-Vrouw van Halle: Halle bedevaartstad (ref.: Hallensia 2003/3 en KGOKH-streekstudie 2004 “Bouwgeschiedenis van de St.-Martinusbasiliek”)

4. Stadslucht maakt vrij: de stadswording van Halle (ref. : Hallensia 2010/3 “Stadslucht maakt vrij”,  Hallensia 1997/4 “Albrecht van Beieren”, Hallensia 1992 “Halse wapenkunde”)

5. Historisch stadhuis: het historisch stadhuis als icoon van de stad (ref.: Hallensia 17/4, Hallensia 18/1, KGOKH Verhandeling 2012/36)

6. De Stad als economische groeipool: de Henegouwse Blauwe steen en de Brabantse gotiek (ref. Hallensia 2009/4)

7. Blik op Oud Halle: een vergeten prent en een kadasterkaart (ref. : Hallensia 2011/3

Iedereen die onder de indruk was van Marcels laatste bijdrage in Hallensia 2013/1 zal zonder twijfel ook deze voordracht naar waarde weten te schatten.

Deze voordracht gaat door in het Departement Industriële Wetenschappen van de Erasmushogeschool Brussel, Nijverheidskaai 170, 1070 Brussel. Ze begint om 10.15 u. en wordt gevolgd door een open discussie. De toegansprijs bedraagt 8 Euro en kan ter plekke betaald worden.


Historische nederzettingspatronen in Pajottenland en Zennevallei

Wandeling Essenbeek

Op zondag 20 oktober vond er in Essenbeek een wandelvoordracht plaats, geleid door ons bestuurslid Marcel Franssens. Gedurende een kleine drie uur maakten de ca. 35 deelnemers een deugddoende wandeling langsheen allerlei ongekende plekjes en pittoreske uitkijkpunten. Aan de hand van een aantal exemplarische landschapselementen demonstreerde de gids hoe allerlei geografische en historische factoren een doorslaggevende rol speelden in het ontstaan en de ontwikkeling van Essenbeek als woonkern en hoe het landschap errond zijn huidige vorm kreeg.

Deze wandeling werd door de gids opgezet als een demonstratie ter plekke van het betoog dat hij uiteenzette in zijn studie “Historische nederzettingspatronen in Pajottenland en Zennevallei”, dat eerder dit jaar verscheen in het januarinummer van Hallensia. Omdat nr. 2013/01 helaas compleet uitgeput is, werd dit artikel opgenomen als download in “Bestanden allerlei”, terug te vinden onder het tabblad “Documentatie” in de menubalk van deze blog. Na registratie als lid van onze blog, kan u het daar gratis downloaden.


Een zware klus geklaard

Vóór de opruiming

Vóór de opruiming

Het sorteerlokaal

Het sorteerlokaal

De rommelhoop voor de papiercontainer groeit steeds verder aan.

De rommelhoop voor de papiercontainer groeit steeds verder aan.

 

 

 

 

 

 

 

 

Tijdens de voorbije herfstvakantie waagde een schare onversaagde bestuursleden zich in de catacomben van het voormalige Jezuïetencollege om een zware klus te klaren. Ten gevolge van ernstige wateroverlast in de kelders daar, bevond ons “archief” (waaronder de voorraad eigen publicaties en de referentiebibliotheek) zich al jaren in een zeer erbarmelijke staat. Om verdere waterschade te voorkomen waren de dozen in een haastige maar wanordelijke reddingsoperatie naar een droger plekje verplaatst en zó hopeloos door elkaar geraakt, dat het onmogelijk geworden was om nog publicaties voor leden terug te vinden. (Om het in het Hals te zeggen: “een kat kost doe euj jongere meni vinne”.) De wanorde was zo totaal en de berg dozen leek zo onoverkomelijk groot, dat niemand aan een opruimingsactie durfde te beginnen. Omdat de toestand echter onhoudbaar dreigde te worden, moest er ingegrepen worden en dus werd “alle hens aan dek” geblazen.

De gang is nauwelijks groot genoeg om alles op titel en nummer te plaatsen.

De gang is nauwelijks groot genoeg om alles op titel en nummer te plaatsen.

Moet dit allemaal weer in de kelder ?

Moet dit allemaal weer in de kelder ?

Maar er is meer !

Maar er is meer !

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Met een klein hartje trokken we onze stoute schoenen en vuile kleren aan, en – gewapend met borstel en blik, en zwabber en dweil, en met een gigantische voorraad nieuwe dozen onder de arm – daalden we af in de krochten van de Servaisacademie. De hele zwik onder de lage keldergewelven door naar boven sleuren kostte drie geharde para’s een halve dag. Alle dozen werden door deze dappere soldaten in een klaslokaal op tafels gedropt. Vervolgens hadden zeven mannen van de genietroepen een hele dag nodig om in de kelder nieuwe paletten te zetten en rekken in elkaar te schroeven; de voorraad publicaties, het eigen archief en de referentiewerken in de zitbanken op de gang te sorteren; de rommel en beschadigde exemplaren op de papierberg te gooien; nieuwe dozen in elkaar te vouwen, de inhoud erop te noteren en ze dicht te kleven; en alles terug naar de kelder te sjouwen en in de rekken te schikken. Maar daarmee was de kous nog niet af, hoe moe we ook waren. Want er moest nog geborsteld en gedweild worden en de lessenaars schoon geboend, zodat de leerlingen van de muziekschool de week daarop in een proper klaslokaal les konden volgen. Na afloop smaakte de stevige pint in een bruine kroeg dan ook bijzonder goed.

En nog meer !!!

En nog meer !!!

Een trotse geniesoldaat glundert na de lovende woorden van zijn medestrijders.

Het eindresultaat van zijn noeste arbeid mag dan ook gezien worden.

Het eindresultaat van zijn noeste arbeid mag dan ook gezien worden.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Daarmee is de opruimings- en sorteeroperatie van ons “archief” nog lang niet rond, maar we kunnen nu de verhuizing naar een definitief onderkomen – hopelijk al in de loop van volgend jaar – toch met vertrouwen tegemoet zien, in de wetenschap dat onze stukken niet meer aan verdere degradatie blootgesteld zijn.